Propolisin Arılar ve İnsanlar için Önemi

Arı, Arı ürünleri, Ham Bal, Arılar

Arıların Dünya'mız için Önemi

Yeryüzünde tanımı yapılan arı türü sayısının 18.000 kadar olduğu belirtilirken, her yıl yeni türlerin ilave edildiği ve bu rakamın 20.000 veya daha fazla olabileceği vurgulanmaktadır. Ancak, 25.000 hatta daha yüksek rakamları telaffuz edenler de olmaktadır.Yeryüzünde tanımı yapılan arı türü sayısının 18.000 kadar olduğu belirtilirken, her yıl yeni türlerin ilave edildiği ve bu rakamın 20.000 veya daha fazla olabileceği vurgulanmaktadır. Ancak, 25.000 hatta daha yüksek rakamları telaffuz edenler de olmaktadır.

Bir arı, bir keşif uçuşunda saatte 30 kilometreye kadar çıkan bir maksimum hız ile 100’e yakın çiçeği ziyaret eder. Günde on keşif uçuşu ile bu, 1000 çiçeğe denk gelir. Günde maksimum 40 uçuş ile de önemli oranda daha fazlası mümkündür. Eğer günde 20.000 arı kovandan bir kaç kez çıkarsa, her gün 20 milyon veya daha fazla çiçeğin tozlaşması sağlanabilir.

FAO verilerine göre dünya nüfusunun %90’nın beslendiği 100 ürün arılar tarafından tozlaştırılmaktadır. Bazı çiçekli bitkilerin tozlaşması da sadece bu bitkilere özelleşmiş arılar tarafından yapılmaktadır. Bal arıları ekonomik açıdan en değerli tozlaştırıcılardır. Bal arıları olmadan çoğu kültür bitkilerinde %90’a varan verim kaybı ortaya çıkmaktadır.

Arılar, dünyamız için tozlaşmaya katkı sağlarken; aynı zamanda yaşamlarını devam ettirebilmek için propolis, arı sütü, ham bal, polen ve arı ekmeği (perga) gibi doğal arı ürünleri de üretirler. Başka hiçbir gıdada olmayan bazı özel biyoaktif maddeleri de içeriğinde bulunduran bu değerli arı ürünleri, insan sağlığı için de oldukça faydalıdır.

Propolis Nedir ?

Propolis arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladığı %100 doğal bir arı ürünüdür. Propolis bal arıları tarafından ağaçların kozalak ve kabuklarından, bitkilerin tomurcuk ve filizlerinden toplanan çeşitli yağlar, polenler, özel reçine ve mumsu maddelerin karışımından oluşan; çok kuvvetli anti-viral, anti-bakteriyel, anti-fungal etkiye sahip reçinemsi bir maddedir.

Propolisin Arılar İçin Önemi

Propolis arılar tarafından kovan sınırlarının şekillendirilmesinde, petek kenarlarının sertleştirilip onarılmasında, çerçeve bağlantılarının sağlamlaştırılmasında, çerçevelerin kovan içerisinde sabitleştirilmesinde, yarık ve çatlakların kapatılmasında, petek yapımında ve peteklerin dezenfekte edilmesinde kullanılır ve bu amaçlı kullanımlar için ilkbaharda toplanır. Kovan içinde atmosferden çok daha az oranda mikroorganizma bulunmasının nedeni de propolisin bulunmasıdır. Kovan içi görevi yapan arılar, kovan giriş deliğinde dışardan gelen işçi arılara propolisle fırçalama işi yaparak çeşitli, enfeksiyonların kovana girmesini önlemektedirler.

Sağlıklı bir koloni yaşamında arıların doğadan topladıkları ve değişime uğrattıkları propolisin büyük önemi bulunmaktadır. Arılar kovanlarını kış mevsiminde soğuk havalardan, rüzgarın olumsuz etkilerinden korumak, kovan giriş deliğini daraltmak, kovan girişinden gelebilecek tehlikelere karşı koloniyi savunmak, kovan içinde taşıyamayacakları büyüklükte ölen canlıların çürüme, kokuşma yapmasını ve çeşitli mikropların (virüsler, bakteriler ve funguslar) üremesini engellemek amacıyla propolisi kullanırlar.

Propolis, petek gözlerinin temizliğinde, ana arının bıraktığı yumurtanın steril bir ortamda gelişmesinde ve yavrunun korumasında etkili olmaktadır. Bal arıları yavru yetiştirme döneminde hava ve nem kaybının azaltılması için kovan iç yüzeyini propolis ile kaplarlar.

Propolis, tıpkı arılar için olduğu gibi insanlar için de oldukça önemlidir. Doğal bir antioksidan, antiviral, antimikrobiyal, antidiyabetik, antitümör biyoaktif içeriğe sahip olan Propolisin virüs ve bakterilerin oluşumunu engelleyici, yara iyileşmesini hızlandırıcı, bağışıklık sistemini destekleyici olması gibi, birçok farklı alanda sağlığa olumlu katkıları mevcuttur.

Propolis, uzun yıllardır toplumlar tarafından kullanılmaktadır. Örneğin, Yunanlılar ve Mısırlılar propolisi ilk defa antiseptik olarak kullanmışlardır. Mısırlılar ayrıca ilk dönemlerinden itibaren mumyalarını mikroplardan ve diğer parazitlerden korumak için propolis ile kaplamışlardır. 11. yüzyılda İbn-i Sina antiseptik özelliğinden dolayı askerlere yaralarını tedavi için propolisi tavsiye etmiştir. Ruslar 2. Dünya savaşında verem salgınını propolis ile yenmişlerdir. Hipokrat ise MÖ 460-357 yılları arasında reçetelerinde propolisi kullanmıştır. Orta Asya’da birçok cilt hastalığında propolis merhem olarak kullanılmıştır. Propolis tarihten günümüze pek çok alanda kullanılmış ve halen kullanılmaya devam edilmektedir.

Ham propolis, insanlar tarafından sindirilememektedir. Propolisin faydalı etkileri ile insan sağlığına daha fazla katkı sağlayabilmesi için ise, özütlenmesi gerekir. Propolis, doğru bir özütleme yöntemi ile, alanında uzman gıda mühendisleri tarafından özütlenerek sıvı hale getirildiğinde, insan vücudu tarafından sindirilebilir hale getirilmiş olur. Böylelikle biyoyararlılığı %98’e kadar artar. Propolisin içeriğinde bulunan fenolik ve flavonoidlerin çeşitliliği de doğru bir özütleme ile korunmuş olur. Böylelikle, arıların yaşamı için önemli bir gıda olan propolis, insan sağlığına da fayda sağlayabilen değerli bir doğal gıda takviyesi olarak karşımıza çıkar.

Tıpkı propolis gibi; arı sütü, ham bal, arı ekmeği, polen gibi diğer doğal arı ürünlerinin de sağlığa pek çok faydası var! Sizler de tatile giderken doğal arı ürünlerini çantanızdan eksik etmeyin!