Daha önce mutlaka çayına, kahvesine ya da sıcak sütüne tat katmak için şeker yerine bal tercih eden insanlarla karşılaşmışsınızdır. Aynı şey çok sevdiğimiz belli başlı tatlı tarifleri için de geçerli… Öncelikle, bal söz konusu olduğunda farklı yörelere ait, farklı bitkilerden elde edilen balların şekerde rastlanmayacak kadar geniş bir tat çeşitliliği sunduğu bir gerçek. Yine de, bir tatlandırıcı olarak şeker yerine bal kullanımı yalnızca bir damak tadı meselesi deyip geçmek çok doğru değil. Bu makalemizde balı şeker yerine kullanabilir miyiz konusunu ele alacağız.
Öncelikle, bu iki bileşene genel olarak bir bakalım:
Genel Bakış - Bal
Arıların çiçeklerden topladıkları nektarlardan ürettikleri bal, binlerce yıldır kullanılan doğal bir sıvı gıda... Bu gıdanın temelinde suyun yanı sıra früktoz ve glikoz isimleriyle bilinen iki tip doğal şeker bulunmaktadır. Ayrıca, balın içeriğinde belli miktarlarda enzimler, amino asitler, vitamin ve mineraller ve fenolik flavonoidler de yer almaktadır. Bunlar dışında, balın tam içeriği ve net besin değerleri, çeşidine göre değişebilmektedir.
Ham Bal Nedir?
Baldan bahsetmişken, ham bala değinmekte de fayda var… Ham bal, basit bir tanım yapmamız gerekecek olursa, 45°'nin üzerindeki sıcaklıklara ısıtılmamış ve 300 mikrondan daha küçük filtreler ile filtre edilmemiş baldır. İçindeki arı, petek parçaları gibi kaba parçacıkları temizlemek amacıyla yapılan süzme işlemi dışında herhangi bir ısıtma ve filtreleme işlemi uygulanmaz. Isıl işlem görmediği için , ham bal besin değeri en yüksek oranda korunan baldır.
Temel Noktalarıyla Şeker – Bal Kıyaslaması
Gıdalarda kullanımları açısından bu iki ürünü aşağıdaki maddeler üzerinden kıyaslayabiliriz:
- Balda vitaminler, mineraller, fenolikler, flavonoidler ve enzimler bulunur. Rafine şeker de bu maddeler bulunmaz.
- Bal, bir yaşından küçük bebeklere önerilmez.
Şeker yerine bal kullanabilir miyiz?
Bal 45 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda besin değerini (vitaminler, fenolikler, flavonoidler, enzimler) kaybedebilir. Bu nedenle şeker yerine bal kullanırken dikkat etmemiz gereken husus, balın 45 derecenin üzerinde sıcaklıktaki içecek veya gıdalara karıştırılmamasıdır. Bu kurala dikkat ederek her zaman beslenmemizde şeker yerine balı rahatlıkla kullanabiliriz.